Lieve Trudie, kinderen, kleinkinderen, families, broeders, zusters en belangstellenden. Vanmorgen om 10.00 is de begrafenis van Etienne vanuit de Nederduits Gereformeerde Kerk te Pretoria. Graag wil ik namens de gelovige broeders en zusters uit Nederland ons medeleven en verbondenheid tonen temidden van jullie verdriet.
21 december – op de kortste en donkerste dag van het jaar – is onze geliefde broeder en medestrijder Etienne Maritz door onze hemelse Vader Thuisgehaald. Dominee Etienne Maritz is voor veel gelovigen in Nederland van grote betekenis geweest. Ons contact met Etienne & Trudie begon in 1998 toen broeder Leen van Valen (kerkhistoricus uit Dordrecht) Etienne ontmoette tijdens een opwekkingsconferentie in Wales. Het jaar daarop nodigde broeder Leen Etienne en Trudie uit om naar Nederland te komen en te spreken voor een reformatorisch gezinskamp.
In 1999 kwamen Etienne en Trudie voor het eerst naar Nederland. Het was aan het begin van een kleine herleving onder reformatorische jongeren en jongvolwassenen in de Biblebelt. Twee jaar later werd Etienne – als rondreizend prediker – opnieuw uitgenodigd door Stichting Reformatorisch Evangelisch Ontwaken. Etienne sprak tijdens deze conferentie over het thema: ‘Jezus Christus, het hart van herleving’. Deze opwekkingsboodschap was onvergetelijk. Etienne vertelde over zijn persoonlijke herleving en dat Jezus Zich aan hem openbaarde met de woorden: ‘I am going to give Myself to you in all My fullness, because I AM REVIVAL’. Met een kleine groep van dertig mensen waren we op dat moment in de tegenwoordigheid van God. Wat een zalving, wat een passie had onze broeder voor opwekking. Onze harten werden door deze lezingen in vuur en vlam gezet om te gaan bidden voor opwekking in Nederland. Vanaf die tijd gingen we met elkaar iedere zaterdagmorgen op de knieën om samen God aan te roepen voor een genadig ingrijpen in ons land.
In 2003 nodigden wij Etienne en Trudie opnieuw uit om te komen spreken voor de SRA-jongerenavonden en een mini-conferentie. Met een vriendengroep uit de Alblasserwaard gingen we samen naar een conferentiecentrum in Groningen. Verschillende vrienden waren nog ongelovig en onbekeerd. Dat weekend veranderde echter totaal hun levens. Ze kwamen door de eenvoudige Christocentrische prediking van broeder Etienne tot gelovige overgave aan de Heere Jezus. In dit weekend kwamen we er ook achter dat wij in Holland dikwijls overgeestelijk zijn, we denken nogal dualistisch. Etienne maakte ons duidelijk dat alles in ons leven geestelijk is. Niet alleen preken, bidden en Bijbelstudie doen is geestelijk, maar ook met je kinderen – met je buik op de grond – met de Lego of Playmobile spelen is net zo geestelijk. Ja, zelfs het seksuele leven met je echtgenoot behoort Geestvervuld te zijn.
Met hongerige harten hebben we dit weekend zitten luisteren. Etienne had een domineestitel, maar was zo normaal: een gewone dominee en toch zo diep geestelijk. Tijdens dit weekend zijn er vriendschapsbanden ontstaan. Er was een broederlijke verbondenheid, die tot gevolg had dat Etienne regelmatig naar Nederland kwam om te spreken voor een tournee, bijbelschoolweekend of conferentie. En we hebben met elkaar zo’n heerlijke tijd gehad toen we samen met Etienne en Trudie en een groep Nederlanders in 2009 het Beloofde Land – Israël – hebben bezocht.
Wat kenmerkte nu de rijke evangelie-bediening van dominee Etienne Maritz?
Onze broeder had een grote liefde voor het Woord van God. Etienne wees graag terug naar de Reformatie. Hij zei vaak: ‘We moeten terug naar de Schrift’. ‘Je moet zelf de Bijbel lezen’. Hij was beducht voor kerkelijke vooronderstellingen, maar had wel belangstelling voor ‘sound doctrine’, gezonde theologie. De gereformeerde traditie had hij lief, maar de traditie was voor hem geen bril waardoor hij de Bijbel las. Hij liet zich niet door deze traditie binden. Etienne was zich er voluit van bewust dat Satan door dwaalleer bolwerken in het hoofd van kerkmensen kan laten ontstaan. Daarom riep hij voortdurend op tot bekering en geloof. Hij vroeg eens tijdens een pastoraal gesprek: ‘Ben je bereid om elke gedachte of lering te toetsen aan het Woord van God? Ben je bereid om al je gedachten te verwerpen, wanneer je deze niet terug vindt in de Bijbel?’ Hij schuwde het niet om in de gereformeerde Biblebelt gedoopte mensen te waarschuwen dat genadetijd voorbij gaat en dat iedereen wederomgeboren moeten worden om zalig te worden. ‘Verbondskinderen moet ook wedergeboren worden’, zo herhaalde hij dikwijls.
Grote liefde had Etienne voor mensen die met het gedachtegoed van het hypercalvinisme worstelden. Hij liet het Woord altijd opengaan, ondersteund met veel persoonlijke ervaringen. Een van zijn lievelings Bijbelboeken was de Romeinen-brief. Zelfs op zijn sterfbed citeerde hij uit Romeinen 10. ‘God komt tot ons door Zijn Woord en Geest, maar de mens moet wel reageren op Gods roepstem’. ‘Dat is niet Arminiaans, maar reformatorisch. Wedergeboorte is het werk van God, maar de mens moet zich bekeren’, zo predikte hij. Dit onderwijs en deze indringende oproep heeft veel kerkmensen uit het hypercalvinisme opgewekt om daadwerkelijk tot Christus te komen. Afgelopen week kreeg ik nog een whats-app bericht waarin iemand schreef: ‘Ik weet nog goed waar ik zat in de kerk toen ik tijdens zijn allereerste preek besefte: er is geen enkele belemmering. Geen enkele. Ik mag tot Christus komen. Het kan, het mag, vrijheid in Christus’. Voor tientallen mensen is hij al die jaren een heenwijzer naar Jezus Christus, de Gekruisigde, geweest.
Broeder Etienne was diep overtuigd van de rijkdom van het Nieuwe Verbond. ‘In Christus zijn Gods kinderen schatrijk en we hebben de Heilige Geest inwonend ontvangen’. Hij geloofde in de voortdurende vervulling met de Heilige Geest. God beloofd geen druppels, maar stromen van levend water! In de weg van algehele overgave, gebrokenheid en sterven aan je zelfleven zullen we de kracht van de Heilige Geest in rijke mate ontvangen. Alleen als we de twee-voudige boodschap van het kruis, zoals verwoord in Romeinen 6-7-8, verstaan en leven zal God ons geestelijk leven totaal vernieuwen. Zonder het verstaan van het gekruisigde leven in Romeinen 6 zullen we nooit komen tot het overwinningsleven in Romeinen 8. Het overwinningsleven was voor Etienne niets meer en niets minder dan de overwinnende Christus in de gelovigen! Doordat de gelovige zich gekruidigd weet met Christus, krijgt de Heilige Geest meer en meer ruimte en zeggenschap!
Dominee Maritz stond in de Reformatorische traditie en geloofde tegelijkertijd niet in een zogenaamde streeptheologie. Hij had een scherp inzicht in de geestelijke wereld. Hij wist uit persoonlijke ervaring wat geestelijke strijd inhield. De Heere gaf hem een scherp onderscheidingsvermogen en hij kon daarom als zielzorger herkennen wanneer er sprake was van zielkundige (psychische) problemen of dat er sprake was van demonische gebondenheid. Met het hart van een ware herder heeft hij ontelbare uren gecounseld en gebeden, samen met occult gebonden mensen. Soms tot diep in de nacht. Hij deed dit met volle overtuiging, pleitend op Gods beloften en de kracht van Jezus bloed.
Hij was er zo van overtuigd: ‘Jezus is geopenbaard om de werken van de duivel te verbreken’ (1 Joh. 3:8) en Gods kinderen hebben gezag en autoriteit om in Jezus wonderbare naam – op grond van Zijn kostbaar bloed – te bidden voor bevrijding.
Etienne was een doorleefd mens. Hij heeft Jezus als een levende realiteit ervaren. Het leven met Christus trok een spoor in zijn leven. Omgang met de Schrift was voor hem omgang met Jezus. Hij was geestelijk, en toch niet overgeestelijk. In het begin trokken we onze wenkbrauwen op als hij aangaf dat we met elkaar tijdens de conferentie moesten doorbidden, totdat de overwinning behaald zou zijn. Het gebeurde dikwijls dat hij halverwege de conferentie zei: ‘Hallelujah, we hebben doorgebeden, de overwinning is behaald’. De daarop volgende meeting ervoeren we het met elkaar... Gods tegenwoordigheid en de krachtige werking van de Heilige Geest. Gods Geest daalde in ons midden neer en harten werden verbroken en kwamen tot bekering. Onbekeerde bezoekers kwamen tot geloof en christenen kwamen tot algehele overgave. Soms werd er dan nazorg verleend tot diep in de nacht. Met elkaar kwamen we dan tot de conclusie: Etienne is een man van intensief en volhardend gebed. Dat is het geheim van zijn prediking, die mensenlevens radicaal verandert.
Samenvattend: De prediking van dominee Etienne was bevrijdend. Altijd weer stelde hij Jezus Christus en het Kruis centraal. Jezus Christus is nodig voor onze rechtvaardigmaking. Daarom: ‘Kom tot rust bij Jezus’, maar Jezus Christus is ook onze Heiligmaking. ‘Maak Jezus tot je Levensbron, blijf in Hem!’. En als er stormen en problemen komen, blijf dan volharden, en zeg dan telkens weer: ‘Ik ben in Christus’. God is immers de God van de hoop. Met deze boodschap heeft hij altijd weer bemoedigd. Wonderlijk! Deze boodschap brandde op de bodem van zijn hart. Deze rijke boodschap zorgde ervoor dat ik Etienne nooit één keer moedeloos heb gezien. Ook niet toen er door mensen en voorgangers stevige kritiek kwam op zijn Woordverkondiging. Zelfs toen hij voor de tweede keer naar het graf moest gaan om opnieuw een zoon te begraven, bleef hij op God hopen en vertrouwen. In het ‘nochtans van het geloof’ wist hij dat er een hemelse Vader was die hem aan het vormen was naar het evenbeeld van Zijn Zoon. Dat is immers Gods plan op aarde met de mens: ‘Gelijkvormigheid aan Jezus’. Op zijn sterfbed zei hij daarom: ‘Laten we volharden tot het einde, ook als het levens soms moeilijk is’.
Lieve familie, Trudie, kinderen, kleinkinderen, vrienden, broeders, zusters en belangstellenden. Etienne was een gewoon mens, hij stond met twee benen op de grond en tegelijkertijd was zijn wandel in de hemel. Hij hield er niet van om overgeestelijk te zijn. Hij kon zo lekker genieten van roomijs, biltong, een lekkere braai en zijn race-duifjes. Hij kon God hartelijk danken voor de schoonheid van de schepping of voor de dieren in een prachtig wildpark. Ik zal nooit vergeten hoe we een keer samen met de leider-ouderling en zijn vrouw uit Koppies naar het Krugerpark zijn gegaan. We zouden vertrekken voor drie dagen. Ik zie nog Etienne naar buiten komen, zijn hand op de auto leggen en zeggen: ‘Wacht nog even, laten we bidden’. Hij bad: ‘Heere, U bent in beheer van de schepping en de dieren. Heere, U hebt de dieren twee aan twee naar de ark van Noach laten komen. Zou U dan ook niet de Big Five vanuit de bossen willen sturen, zodat Arjan en Alinda die prachtige Big Five zullen zien en genieten’. Dit typeerde onze broeder. Genieten van alledaagse dingen, genieten van Gods schepping en van mensen, maar ook in kinderlijke afhankelijkheid alles van God verwachten.
Wij zullen Etienne echt missen, zijn prediking, vriendschap en telefoongesprekken. We zijn dankbaar voor wat Etienne en Trudie hebben betekend voor christenen in Nederland. We bidden dat Trudie en de nabije familie Gods vrede en kracht zullen ontvangen om de lege plek te verwerken. Etienne begroette me voor de laatste keer met de woorden ‘Shalom’. Met deze woorden willen we jullie allen groeten in de wonderbare Naam van Jezus: ‘Shalom!’
Namens de gelovigen in Nederland en namens alle medewerkers en vrijwilligers van Stichting Heart Cry, met liefdevolle groet, evangelist Arjan Baan.
